Kleine chirurgie

Deze behandelingen kunnen foto’s en video’s bevatten, die als schokkend ervaren kunnen worden.

Hemisectie (verwijdering) gebroken achterste wortel van een kies in de bovenkaak.

Deze patiënt kwam op consult vanwege een zeurderig gevoel bij een kies links boven in de kaak. Hij had ook vaak een ‘puistje’ op zijn tandvlees, waar dan een vieze smaak uit kwam.

In de mond zag ik bij de kies een fistel (afvoergang van een ontsteking)  aan de wangzijde van de kies. Nadat ik van de kies een Röntgenfoto had gemaakt, bleek dat de achterste wortel van de kies afgebroken was en zaten er ontstekingen rondom de andere 2 wortels. De wortel was in de mond niet zichtbaar maar op de foto en onder het tandvlees hing de wortel naar achter en ondersteunde niet eens meer de kies. Een vorige tandarts had een diepe vulling gemaakt aan de zijkant van de kies en boorde daarbij waarschijnlijk (gedeeltelijk) door de achterste wortel heen, die vervolgens een keer brak.

Ik heb met de Patiënt besloten: de gebroken wortel via een driehoekige flap chirurgisch te verwijderen, het breukdeel aan de kies glad te slijpen met het element zodat er geen uitsteeksels of furcatie aanwezig zou zijn. Dit zou professionele reiniging door de mondhygiënist bemoeilijken. Het granulatieweefsel is verwijdert. Tijdens de operatie bleek, dat ook de voorste  wortel was aangeboord en dus was verzwakt.

Na 2 weken zijn de hechtingen verwijderd. Er is een wortelkanaalbehandeling  uitgevoerd  in de overige twee wortels en kanalen. Er is een glasvezelstift geplaatst in de voorste wortel ter versteviging, zodat deze ook niet zou breken.  De opening van het achterste (distobuccale) kanaal is orthograad gevuld.

Verwijdering Speekselsteen uit een kleine speekselklier in de wang.

Deze patiënt kwam met een pijnklacht aan haar wang. De afgelopen dagen zwelde het deel van de wang af, was hard en er vloeide af en toe pus uit de zwelling. Op een Röntgenfoto van het wanggedeelte kon ik geen duidelijke harde radiopaque structuur waarnemen. Ik ging in eerste instantie uit van een Mucocele (cyste met speekselvocht) en of een abcesvorming in een verstopte assecorische speekselklier. In beide gevallen dient geïncideerd en gedraineerd te worden gevolg door eventueel een marsupialisatie.

Externe wortelresorptie

Deze patiënt van 71 jaar kwam bij met een klacht over een regelmatige zeurend gevoel ter plaatse van de wortel van de hoektand 13. Bij sonderen merkte ik een pocket op van 3 mm op bij een recessie van 4 a 5 mm. Vreemd genoeg was er ook een soort holte in de wortel aan de wangzijde te sonderen van wederom 3 mm diep naar het midden van de hoektand. Uit de Röntgenfoto bleek, dat het om een externe wortelresorptie ging op het buccale vlak. Externe wortelresorptie wordt veroorzaakt door parodontium, dat om onbekende rede het worteloppervlak van de tand, met dentinoclasten, dermate begint aan te tasten, dat zich een holte in de wortel vormt en het parodontium vult deze holte met bindweefsel.

Na insnijden met een triangular flap, werd het defect zichtbaar. Met een hardmetalen boor, heb ik het bindweefsel uit de holte verwijderd. De wanden van de caviteit waren direct glimmend hard en niet zacht zoals bij tandbederf. De ‘autocanibalistische bindweefselinstulping’ ontwikkelde zich niet alleen naar het midden van de tand, maar vreemd genoeg ook naar de snijrand. Het invasieve bindweefsel was, binnen in de hoektand, coronaal al ter hoogte van de glazuurcementgrens aangeland.

Ik heb de te restaureren holte gevuld met het glasionomeer vulmateriaal Equia Forte HT. De flap tandvlees heb ik weer op zijn plek gelegd en gehecht met één hechting aan wangzijde en 2 onder de contactpunten door. De knopen aan wangzijde, zodat deze niet zouden storen tijdens het eten. De laatste foto is na 2 weken genomen, toen de blijvende hechtingen werden verwijderd. Het tandvlees is niet afgeschoven, de sneden zijn goed geheeld en het tandvlees heeft zich weer aan het bot gehecht. Op de Röntgen eindfoto is te zien dat het wortelkanaal niet is aangedaan en niet is beschadigd door de operatie.

De Patiënt zegt totaal geen napijn te hebben gehad van de behandeling, hij hoefde geen ibuprofen of paracetamol te nemen. De klacht van de tandpijn t.h.v. het tandvlees boven tand 13, waarvoor hij kwam, is helemaal verdwenen.

Deze patiënt mist in de linker onderkaak de eerste grote kies. De patiënt wilde graag een vast zittende vervanging voor de ontbrekende kies en daarbij kwam ook, dat hij graag de buurtanden wilde laten kronen. We hebben toen besloten om daar een brug te maken, waarbij er dus kronen worden geplaatst op de kiezen aan weerszijde van de open plek, met tussen de twee kronen een vastzittende ‘zwevende kroon’.
Ik kwam toen met het volgende probleem te zitten: De patiënt had de twee kiezen gedurende zijn leven zo versleten, dat ik bij de kroonomslijping van de achterste kies, zeker met de boor in de zenuw terecht zou komen. Het tweede probleem was, dat als ik de twee kiezen zou omslijpen voor de kronen, de kiezen zodanig verlaagd zouden worden, dat de kronen bij gebrek aan houvast er weer af zouden vallen.
In overleg met de patiënt ben ik vervolgens tot het volgende behandelplan gekomen:
1) Als eerste zou ik een wortelkanaalbehandeling uitvoeren in de achterste grote kies, zodat de zenuw uit de kies verwijderd werd en ik zorgeloos de kies kon omslijpen en verlagen, zonder angst de zenuw te beschadigen.
2) Vervolgens zouden we via een zogeheten ‘flapoperatie’ het kaakbot rond de kiezen enkele millimeters verlagen, zodat er genoeg lengte voor de kiezen werd gecreëerd voor het omslijpen van de kieze: De zogeheten ‘kroonverlengingsprocedure’ (2x).
3) Na het genezen van het kaakbot en het tandvlees rondom de kiezen, zou de brug vervaardigd worden.
Op de dag van de operatie heb ik ervoor gezorgd dat er in totaal 3 tandartsassistenten aanwezig waren: Marjolein, Lucy en Jessica, alle drie ervaren in assisteren tijdens chirurgische mondoperaties.
Als eerste heb ik de linker onderkaak van de patiënt goed verdoofd en heb ik de patiënt laten spoelen met een bekertje Perio-Aid desinfecterende mondspoeling. De patiënt werd gevraagd nog even in de wachtkamer plaats te nemen. Ondertussen splitste het team zich vervolgens in een niet-steriel gedeelte en het steriele-team en richtte de behandelkamer verder in.
Vervolgens ging de patiënt weer in de behandelstoel zitten en werd hij bedekt met een steriel laken met een ronde opening naar de mond. We gingen vervolgens met z’n drieën om het werkveld zitten en begonnen met de operatie. Ik (tandarts Draga) zit links en voerde de operatie uit, in het midden zit Marjolein die zorgde voor de wondspreiding en presenteren van het werkveld, Lucy zit rechts en zorgde voor het drooghouden van het werkgebied en het toedienen van fysiologisch zout.

Na het verlagen van het bot rondom de twee kiezen, heb ik de wond gehecht met 7 hechtingen van een niet oplosbaar hechtmateriaal .De patiënt kreeg een ‘koelzakje’ om op de wang te drukken tegen eventuele zwelling. De patiënt heeft van ons een extra-soft tandenborstel meegekregen en het advies gedurende 2 weken de twee kiezen slechts voorzichtig te poetsen en het geopereerde tandvlees niet te raken. De patiënt poetst en spoelt gedurende 2 weken met Perio-Aid desinfecterende tandpasta en mondspoelmiddel om ontsteking tegen te gaan. De patiënt heeft een recept meegekregen voor Ibuprofen tegen eventuele later optredende ontsteking en pijn. Ik hield elke dag telefonisch contact met de patiënt om te vragen hoe het genezingsproces verliep en of er pijn of bloeding optrad.
Toen ik de patiënt in de avond opbelde om te informeren hoe het ging, ging het eigenlijk heel goed. De verdoving was uitgewerkt, maar de patiënt had geen ernstige pijn. De patiënt had geen pijnstilling of ibuprofen nodig. Hij nam het wel als voorzorg voor de nacht. De wondgenezing verliep vanaf toen vrijwel pijnloos en probleemloos.
Ik maakte met de patiënt een afspraak om over 3 weken de niet oplosbare hechtingen te verwijderen. Tijdens deze afspraak zag de wond er gezond uit: Het tandvlees was mooi licht roze, niet gezwollen, deed geen pijn en bloede niet. Het tandvlees had zich ook weer sterk aan het onderliggende kaakbot gehecht.
Anderhalve maand later zou het onderliggende kaakbot genoeg zijn genezen en stabiel genoeg zijn om een duurzame brug te vervaardigen van element 35 tot element 37.

Kleine chirurgie

Dit patiëntje heeft een dikke wang en twee pijnlijke melk kiesjes. Deze waren niet meer te redden. Hij was in het begin wel erg bang voor de behandeling, maar na veel uitleg en laten zien hoe alles werkt, kreeg hij er toch vertrouwen in. De patiënt was goed verdoofd en heeft geen pijn gevoeld. Te zien is hoe hij geen moeite lijkt te hebben met zijn behandeling. Het trekken van tanden en kiezen bij kinderen wordt vergoed uit de basisverzekering.

Behandelaars: tandarts Draga en preventieassistente Marjolein.

Cameravrouw: ook Marjolein.

Kleine chirurgie

Tijdens mijn dienst als dienstdoende tandarts kwam de volgende patiënt bij mij met een pijnklacht. Ze had al geruime tijd last van haar rechter kies in de bovenkaak. Op de Röntgenfoto was zichtbaar dat de pijnlijke kies 3 wortels had en dat er in de kies door een vorige behandelaar een wortelkanaalbehandeling is uitgevoerd. Ook was zichtbaar dat er aan de voorste wortel een ontsteking zat en dat er helaas nog een stuk instrument in het kanaal is achtergebleven. Het instrument is ook net voorbij de bocht van het kanaal afgebroken, zelfs voor een wortelkanaalspecialist is het dan vrijwel onmogelijk om dat afgebroken stuk er dan nog uit te krijgen. Afbreken van instrumenten in wortelkanalen gebeurt helaas af en toe, vooral wanneer wordt gewerkt in kromme kanalen. Tijdens het gebruik van de metalen instrumenten in kromme kanalen worden de instrumenten gebogen en bij herhaaldelijke buiging kan metaalmoeheid optreden en kan het instrument vervolgens breken. We kunnen hier niet veel aan doen, behalve ons best doen en voorzichtig zijn. Door nieuwe instrumenten van nieuwe metaalsamenstellingen komt breuk echter steeds minder voor.

Het was in de schoolvakantie, haar eigen tandarts was met vakantie, de meeste wortelkanaalspecialisten ook. Ze wilde daarom de kies maar laten trekken om van de pijn af te zijn. Ik bood haar nog aan, haar door te verwijzen naar het ziekenhuis waar de ontstoken wortelpunt met ontsteking verwijderd zou kunnen worden. Maar ze ging liever niet langs bij een kaakchirurg in het ziekenhuis. Ik bood vervolgens haar aan om de ontstoken wortel via een klein operatietje onder de kies vandaan te trekken: een zo gehete ‘hemisectie’. De kies had immers 3 wortels waarvan er 2 gezond en sterk waren. De kies zou immers makkelijk op 2 wortels verder kunnen. De patiënt ging akkoord.

Na goed te hebben verdoofd, hebben we het tandvlees voorzichtig van de tand en het kaakbot afgeschoven. Er is duidelijk te zien dat de betreffendeen te verwijderen wortel al enigszins grijs en grauw is geworden en die loopt verder het witte kaakbot in. Ik heb toen met een dun boortje de wortel bovenaan de wortelsplitsing doorgeslepen. Met extractie-instrumenten heb ik toen voorzichtig het worteltje los gemaakt en de wortel onder de blijvende kies vandaan getrokken. De lege tandkas van deze wortel bleef toen over. Ik heb vervolgens het afgeschoven tandvlees weer teruggeplaatst en vastgehecht met een hechting van de ene kant van de kies naar de andere kant, onder het contactpunt van de tanden door, zodat het tandvlees tijdens het genezingsproces mooi op zijn plek zou blijven.
De patiënt heeft van deze behandeling helemaal niets gevoeld omdat het gebied rondom de kies goed werd verdoofd. De prognose van de kies is ineens weer gunstig en de patiënt was erg blij dat ze de kies kon behouden. de wond is goed genezen, ze had nergens meer last van en is niet meer terug geweest met pijnklachten aan de met een hemisectie behandelde kies.
Kosten: € 70 euro

(behandelaars: tandarts Draga en preventie-assistente Marjolein)

Chirurgische verwijdering van een hoektand

Bij deze patiënt heb ik 2 maanden eerder een eerste prothese aangemeten en vervaardigd. Op eerder genomen Röntgenfoto’s was al te zien geweest, dat een hoektand in haar jeugd klem is komen te zitten in haar bovenkaak. Dit komt vaker voor: omdat de hoektanden in de bovenkaak als laatste wisselen in de kinderjaren kan het voorkomen, dat de hoektanden door ruimtegebrek klem komen te zitten, niet doorkomen en in de bovenkaak verborgen blijven.
Omdat ik voor het vervaardigen van de volledige bovenprothese, alle tanden en kiezen heb getrokken, was er echter weer ruimte voor de hoektand om verder door te komen. Dit gebeurde dus na twee maanden na het plaatsen van haar bovenprothese. De punt van de hoektand kwam tegen de binnenkant van de bovenprothese te liggen en de patiënt begon last te krijgen tijdens het dragen van de prothese en tijdens het eten.
De patiënt kwam bij mij met de vraag of ik de doorkomende hoektand kon verwijderen. Omdat de hoektand voor het grootste gedeelte nog onder het tandvlees en in het kaakbot verscholen lag, hebben we via een kleine chirurgische ingreep de hoektand verwijderd. Deze ingreep kan gewoon plaatsvinden met de gebruikelijke plaatselijke verdoving. De patiënt heeft tijdens de behandeling geen pijn of ongemak gehad. Met vijf hechtingen heb ik de wond (flap) gedicht. De bestaande bovenprothese moest de patiënt van mij dragen en diende zo meteen als drukverband tegen het zwellen. Chirurgische ingrepen doen we altijd het liefst in de ochtend. Dat geeft ons de mogelijkheid om in de middag op te bellen en te vragen of alles goed gaat. Mocht er dan eventueel pijn optreden of een nabloeding optreden, dan kunnen we dit in de middag vaak nog verhelpen. Ook in de dagen erna, toen ik de patiënt opbelde om te vragen of alles nog wel goed ging, ging het erg goed met de patiënt. Ze had die dag drie maal een ibuprofen van 400 mg genomen, maar de dagen erna was dat volgens haar zeggen al niet meer nodig. Het is altijd weer verbazingwekkend hoe weinig last patiënten kunnen hebben na zo een chirurgische ingreep.